نقد فیلم پدرخوانده

نقد فیلم پدرخوانده :
شاهکار سینمای جهان

عنوان : the Godfather
محصول : 1972
ژانر : جنایی - درام
شرکت توزیع کننده : پارامونت پیکچرز
اکران : آمریکا - 15 مارس 1972
مدت : 175 دقیقه
زبان ( منظور زبان هایی است که در فیلم وجود دارد نه زبان های دوبله شده فیلم ) : انگلیسی - ایتالیایی - لاتینی
کشور : ایالات متحده آمریکا
بودجه : 6 میلیون دلار

پدرخوانده در سال 1972 و با جنجال های زیادی ساخته شد شرکت پارامونت پیکچر اولین گزینه کارگردانی این فیلم را سرجو لئونه که کارگردان فیلمهای معروفی همچون خوب بد زشت و روزی روزگاری در آمریکا بود می دانست واقعاً جالب بود که لئونه به این دلیل که فیلم دارای داستان جذابی نبود کارگردانی آن را رد کرد سرانجام فرانسیس فورد کاپولا که در آن زمان کمتر کسی او را می شناخت به عنوان کارگردان فیلم برگزیده شد کاپولا قبل از ساخت پدرخوانده تنها یک جایزه اسکار فیلمنامه غیر اقتباسی را با فیلم پاتن به دست آورده بود کاپولا در حالی که 33 سال بیشتر نداشت در ابتدا پدرش کارمینه کاپولا را به عنوان یکی از آهنگسازان فیلم انتخاب کرد او در ادامه علیرغم مخالفت های زیاد شرکت سازنده نقش مایکل کورلئونه را به آل پاچینو سپرد این در حالی بود حتی رابرت دنیرو جوان هم یکی از گزینه های نقش مایکل بود کاپولا در ادامه به یک اقدام بزرگ دست زد و آن انتخاب مارلون براندو برای نقش ویتو کورلئونه بود . کاپولا در فیلمنامه پدرخوانده تغییرات زیادی ایجاد کرد تا نام او هم به عنوان یکی از فیلمنامه نویسان در کنار ماریو پوزو قرار گیرد داستان فیلم فوق العاده جذاب بود و به ساخت بهتر این فیلم کمک زیادی کرد .

داستان فیلم ( خلاصه )

داسـتان فیلم پدرخوانده از جـشن عروسی دختر دون کورلئونه در تابستان سال ۱۹۴۵ شروع می شود دختر او کانی با پســری به نام کارلو که رفیق سانی ( پسر دون کورلئونه ) اسـت ازدواج می کند در این هنـگام افراد زیادی مشکلات خود را با پدرخوانده در میان می گذارند یکی از این افراد پسر خوانده ویتو کورلئونه بود که به عنوان هنرپیشه به او یک نقش بسیار مهم داده نمی شد دون تام پسر دیگرش که وکیل خانواده نیز بود را بعد از عروسی به هالیوود می فرستد و تام وقتی می بیند که رئیس استودیو که والتز نام داشت مواقفت نمی کند آن نقش را به جانی (همان پسر دون کورلئونه ) نمی دهد آنجا را با این جمله ترک می کند : با تشکر من باید سریع برگردم چون آقای کورلئونه دوست دارن خبرهای بد را زود بشنوند دقیقاً روز بعد هنگامی والتز از خواب بیدار می شود سر بریده اسبش که بسیار گران و دوست داشتنی بود را در لای پتویش می بیند و از وحشت فریاد های بسیار بلندی می کند که این فریاد ها یعنی من با حضور جانی موافقم . هنگامی که تام به نیویورک باز می گردد متـوجه می شـود که فردی به نام سولاسو به دون پیشنهاد همکاری در قاچاق مواد مخدر داده که سرانجام در جلسه ای دون به صورت حضوری به سولاسو پیشنهاد منفی میدهد اما سانی که هیچ تجربه ای ندارد به نوعی رضــایت خود را با انجام این معامله اعلام می کند که دون به سرعت سر حرفش می پرد و در مقابــل همه اعضا به سانی می گوید : ساکت ، و هنگامی که سولاسو از جلسه خارج می شـود دون سـانی را فرا مـی خواند و خطاب به او می گوید : هرگز نظر خودت را به افراد خارج از خانواده نگو . در چند ثانیه بعد ما حق را به دون می دهیم زیرا سولاسو که می دانست پس از مرگ دون پسر بزرگترش رئیس خانواده می شود و چون سانی با این معامله موافق بود در یک صحنه که دون در حال خرید بود و محافظی نداشت مورد اصابت ۶ گلوله قرار می گیرد و به ظاهر کشته میشود . پس از گــذشت چند هفته در حالی بود که دون در بیمارستان بستری بود سولاسو به ســانی پیشنهاد حل اختلافات را می دهد و با این فکر که مایـکل (کوچکترین پسر دون ) از کارهای مافیایی خانواده خود دور است و هیچ تجربه ای ندارد از سانی خواست که مایکل را برای حل این اختلاف ها بفرستد سانی قبول می کند ولی با کمک کلمنزا و تسیو (مشاوران خانواده ) اسلحه ای در محل قرار می گذارند تا مایکل سولاتسو و کاپیتان مک کلاســکی ( که از رشــوه بگیران سولاسو بود ) را به قتل برساند که همین گونه شد و مایکل پس از قتل این دو نفر به سیســـیل فرستاده شد تا در امنیت باشد و همان جا عاشق دختری زیبا به نام آپولونیا می شود و با او ازدواج می کند . از آن سو دون کورلئونه از بیمارستان مرخص می شود و دوباره به جایگاه خود بر می گردد .در نیویورک، سانی تندمزاج شوهر خواهرش را به خاطر بدرفتاری با کانی، خواهر آبستنش، به شدت کتک می زند. پس از آنکه کارلو، کانی را برای بار دوم کتک می زند، سانی به تنهایی برای انتقام جویی به دنبال او می افتد. او که در یک باجه عوارض راهداری کمین کرده، با ضرب گلوله از پا در می آید. دن کورلئونه به جای ادامه انتقام جویی ها، در یک جلسه با سران پنج خانواده، ترتیبی می دهد که پسر کوچکش بتواند در امنیت کامل به خانه برگردد. در سیسیل، مایکل خبر مرگ برادرش را می شنود و آماده بازگشت به آمریکا می شود. قبل از حرکت، یک بمب در ماشین وی کار گذاشته می شود. اما به جای او، آپولونیا کشته می شود. در جلسه سران خانواده های نیویورکی، دون درمی یابد که شخص پشت این جنگ ها و مرگ سانی، دن امیلیو بارزینی است . مایکل از سیسیل بر می گردد و با دوست دختر سابقش کی آدامز ازدواج می کند دون کورلئونه ریاست خانواده را به مایکل می سپارد و قبل از مرگ به مایکل سفارش می کند که هرکس پیشنهاد ملاقات با بارزینی را به تو داد او یک خیانت کار است . پس از مرگ دون این تسیو بود که پیشنهاد را داد و مایکل دستور قتل او را می دهد سپس در صحنه ای که پدرخوانده فرزند کانی و کارلو میشــود به دستور او سران ۴ خانواده ی دیگر به قتل می رسند و مایکل با این کار قدرت خود را تثــبیت می کــند و در آخرین اقدام خود در فیلم دامادش یعنی کارلو را که متوجه شد او توسط بارزینی خریده شـده و در مرگ سانی دست داشته او را دریک ماشین به وسیله کلمنزا خفه می کند . بعد ازچند روز کانی پیش مایکل می آید و او را قاتل صدا می زند و آنگاه محافظان مایکل او را بیرون می کنند کی آدامز که شاهد این صحنه بود ازمایکل سوال می کند که آیا او واقعاً کارلو را کشته و مایک باآرامش خاصی پاسخ منفی می دهد و کی را با دروغ خود آرام می کند سپس در صحنه آخر فیلم کی در حالی که در اتاق مایکل می بیند که کلمنزا و جانشین تسیو دست او را می بوسند و او را دون کورلئونه خطاب می کنند در به روی او بسته می شود .

و اما چیزی که نباید از آن بگذریم موسیقی فوق العاده این فیلم بود به راستی چه کسی آن تم فوق العاده theme love را نشنیده . این نینو روتا ایتالیایی بود که این تم را خلق کرد این تم هیچ چیز کم نداشت کاپولا این تم را شنید و تردید نکرد که می تواند به عنوان مظهری از سیسیل به کار گرفته شود تمی که نه فقط شخصیت ایتالیایی خود را حفظ کرده بود بلکه صبغه سیسیلی هم داشت تم آنقدر زیبا بود که حتی یکی از خوانندگان وطنی هم آن را براساس ترانه ای خواند . تا این لحظه این تم خوش ملودی ترین و روان ترین ملودی است که می توان بر روی آن شعر گذاشت و از خواننده ای خواست که آن را بخواند . چنین اصالتی از دیدگاهی کاربردی موسیقی فیلم نوعی موهبت تلقی می شود و می تواند به فیلم هویت و منش ببخشد . این ملودی چنان بر روی صحنه های مافیایی فیلم می نشیند که به عنوان نوعی واسطه می تواند در همه فیلم های مافیایی و حتی همه فیلمهای گنگستری کاربرد داشته باشد . به یاد آورید آل پاچینو (مایکل) را که با دو محافظ سیسیلی اش ، آن طور با تفرعن در جزیره سیسیل قدم می زند خصوصاً آن محافظان با کلاه های کپی و با تفنگ هایی که بر دوش افکنده اند تم مشهور و زیبای نینو روتا در همین لحظه ها به گوش می رسد و به راستی از نظر نشانه شناسی موسیقی فیلم تمی است که بواسطه مکان پدید آمده است و دقیقاً یادآور سیسیل به ویژه بخش مافیایی سیسیل است .

چرا موسیقی پدرخوانده جایزه اسکار را نگرفت ؟


نینو روتا این تم را سال ها پیش تر برای فیلم دیگری ( یکی از محصولات گمنام چینه چیتای ایتالیا ) تصنیف کرده بود و همین نکته موجب شد که جایزه اسکار بهترین موسیقی متن به آن تعلق نگیرد ، زیرا طبق قانون مصوب در آکادمی فقط موسیقی متنی واجد جایزه است که که به طور اریژینال برای یک فیلم تصنیف شده باشد و از جای دیگری اخذ نشده باشد خود کاپولا بر این نکته واقف بود و به همین دلیل نباید استفاده از این تم را به زیاده خواهی نینو روتا یا فقدان صداقت او نسبت داد کاپولا بیشتر به این دلیل که می دانست در آمریکا کسی این قطعه را نشنیده از روتا خواست آن را هم در پدرخوانده به کار ببرد .

در مورد بازیگران پدرخوانده باید نام مارلون براندو و آل پاچینو را از اسامی دیگر جدا کرد مارلون براندو به نقش ویتو کورلئونه در کل فیلم به قدری طبیعی بازی کرد که هم اکنون از آن به عنوان ماندگار ترین نقش تاریخ سینما یاد می کنند مارلون براندو بهترین بازی خود را در این فیلم انجام داد البته فراموش نکنیم بازی او در فیلم اتوبوسی به نام هوس نیز فوق العاده بود مارلون براندو برای این نقش جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را ازآن خود کرد در سکانس جلسه سران پنج خانواده همه ما دیدیم که وقتی تاتانیا از او ضمانت خواست که دیگر انتقام نگیرد چگونه با صورتی پر از خشم و نفرت با آرامش تمام صحبت کرد و قسم خورد آل پاچینو نیز فوق العاده و با این فیلم به شهرتی جهانی رسید بازی او در نقش مایکل بی نظیر بود فوق العاده بود هیچ چیز کم نداشت بازی چشمان او نیز بی نظیر است وقتی در سکانس کشتن سولاتسو و سروان مک کلاسکی بازی چشمان او را می بینیم به قدری شگفت زده خواهیم شد که گویی او با چشمانش حرف می زند رابرت دووال هم نقش تام هیگن را عالی بازی کرد و با آن به شهرت رسید

دیالوگ های بیاد ماندنی فیلم

مایکل : پدرم پیشنهادی بهش داد که نتونه رد کنه

کی : چه پیشنهادی ؟

مایکل : لوکا براسی یه اسلحه بالای سرش گرفت و پدرم بهش گفت که یا امضات باید رو ورقه باشه و یا مغزت


دون کورلئونه : مردی که وقت صرف خانواده اش نکنه یه مرد واقعی نیست .

دون کورلئونه : هی سانی چت شده هرگز به افراد غیر از خانواده نگو که چه نظری داری !


تام هیگن : اگه ممکنه منو سریع به فرودگاه برسونید آقای کورلئونه دوست دارن خبرهای بد رو زود بشنون

دون کورلئونه : من یه آدم خرافاتی هستم اگه اتفاقی برای پسرم بیفته مثلاً اگه یه مامور پلیس اونو بکشه یا اونو صاعقه بزنه یه عده از حاضرین اینجا رو مقصر می دونم اونوقته که گذشت نمی کنم .


مایکل : فرددو ! تو برادر بزرگ منی و من دوست دارم اما هرگز در مقابل خانوادت طرف کس دیگه ای رو نگیر .


مایکل : فقط نگو که بی گناهی چون اینطوری به شعور من توهین می کنی

بازیگران

مارلون براندو در نقش ویتو کورلئونه

آل پاچینو در نقش مایکل کورلئونه

جیمز کان در نقش سانی کورلئونه

رابرت دووال در نقش تام هیگان

ریچارد ******تلانو در نقش پیت کلمنزا

آبه ویگودا در نقش تسیو

دایان کیتن در نقش کی آدامز

تالیان شیر در نقش کانی کورلئونه

جان کازال در نقش فرددو کورلئونه

استرلینگ هایدن در نقش کاپیتان مک کلوزکی

جان مارلی در نقش جک والتز

آل لیتیری در نقش سولاتسو

سیمونتا استفانی در نقش آپولونیا کورلئونه

کاپولا دقت زیادی به تمام جزئیات فیلمش داشت . سکانس ترور سران پنج خانواده که همراه بود با مراسم غسل فرزندی که قرار بود مایکل پدرخوانده اش شود اوج کار و خلاقیت کاپولا را نشان می دهد هنگامی که یکی یکی از سران پنج خانواده کشته می شدند و صدای پدرروحانی با سوالاتش می پیچید و مایکل جواب می داد : بله می پذیرم کاپولا با ساخت این فیلم یکی از بهترین کارگردانان جهان لقب گرفت و شاهکاری به سینمای جهان معرفی کرد که هم اکنون هم به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما محسوب می شود اگر شما هم تردید دارید که بین پدرخوانده و کازابلانکا کدام فیلم بهتر است با احترامی که نسبت به فیلم فوق العاده کازابلانکا دارم اما باید بگویم پدرخوانده یک فیلم شش دانگ بود و هرگز نباید آن را با کازابلانکا مقایسه کرد .

جوایز اسکار

۱- برنده جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد نقش اصلی برای مارلون براندو
۲- برنده اسکار بهترین فیلم
۳- برنده اسکار فیمنامه اقتباسی برای ماریو پوزو و فرانسیس فورد کاپولا
۴- نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای آل پاچینو
۵- نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای رابرت دووال
۶- نامزد جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای جیمز کان
۷- نامزد جایزه اسکار بهترین کارگردانی برای فرانسیس فورد کاپولا
۸- نامزد جایزه اسکار بهترین طراحی صحنه برای آنا هیل جانستون
۹- نامزد جایزه اسکار بهترین تدوین برای ویلیام رینولدز و پیتر زینر
۱۰- نامزد جایزه اسکار بهترین موسیقی متن برای نینو روتا
۱۱- نامزد جایزه اسکار بهترین صدابرداری برای چارلز گرنزبچ، ریچارد پورتمن و کریستوفر نیومن

و سر آخر توصیه من به همه دوستان چه سینمایی و چه غیرسینمایی این است که این فیلم را ببینند البته اگر کسی باشد که این فیلم را هنوز ندیده !